De cover van het boek.
De cover van het boek.

Al lezend op reis door Achterhoek en Liemers

Natuur

ACHTERHOEK - Voorafgaand aan een reis kun je een reisgids kopen of lenen met informatie over het gebied dat je van plan bent te bezoeken. Het internettijdperk heeft die gewoonte enigszins vertroebeld, maar ze worden nog steeds gemaakt, reisgidsen. In mijn boekenkast vormen ze een overzicht van de reizen die ik heb ondernomen én die ik niet heb ondernomen: dat aantal is veel groter. Sommige reisgidsen zijn zo goed geschreven en zo gedetailleerd dat je de reis niet meer hoeft af te leggen – die kan alleen maar tegenvallen. Dan heb je nog de categorie romans die zich afspelen in bepaalde gebieden waar ik nooit ben geweest en nooit naartoe zal reizen: Cannery Row van John Steinbeck bijvoorbeeld, over die beroemde straat in Monterrey, California. Pas nog herlezen. Of de boeken van V.S. Naipaul, over Trinidad en Tobago.

Maar ik dwaal af, terwijl ik juist dicht bij huis kan blijven. Onlangs is een nieuwe reisgids uitgebracht, samengesteld door Dirk Hilbers. Geen Trinidad en Tobago, maar Achterhoek en Liemers. Al decennialang mijn woon-, werk- en wandelterrein. Je zou kunnen denken dat ik niet tot de doelgroep van deze uitgave behoor. En de lezers van deze krant evenmin. Onze streek is behoorlijk uitgestrekt, zowel Trinidad als Tobago passen erin. Maar als we van pakweg Dinxperlo naar Ruurlo willen, noemen we dat geen reis, maar een tochtje. Grappig dat Hilbers even de vergelijking maakt met de VS: Het centrale deel van de Achterhoek ziet hij als de Mid-West.

Blader je door de nieuwe gids, waarin de natuur centraal staat, valt je oog al gauw op de wandel- en fietsroutes die erin worden aangegeven. Altijd handig. Het boek lijkt me sowieso geschikt voor een plekje in vakantiehuisjes en hotelkamers. Voor wandelaars en fietsers van buiten de Achterhoek en Liemers. Ze kunnen het van tevoren kopen en zich alvast verheugen op het mooie en interessante dat deze streek te bieden heeft.

Je kunt het boek ook lezen, meer doen dan alleen bladeren dus. Het is handzaam opgebouwd: eerst het ontstaan van het landschap, dan de geschiedenis, dan de dieren, de planten, iets over het behoud van al dat boeiends, dan 28 routebeschrijvingen waarin de eerste hoofdstukken nader worden ingekleurd: zo raadt Hilbers een wandeling over de Lochemse Berg en omgeving aan omdat daar het ‘typisch Oost-Nederlandse landschap’ het duidelijkst tot zijn recht komt.

Alles hangt met alles samen, wat al in de inleidende hoofdstukken blijkt: de landgoederen hebben bijvoorbeeld – even kort samengevat – zowel de geschiedenis als het landschappelijk karakter van de Achterhoek bepaald.

Het boek is een soort Achterhoek en Liemers voor beginners én voor gevorderden, voor óns: we krijgen het verhaal overzichtelijk en fraai geïllustreerd voorgeschoteld. Het is misschien op de eerste plaats bedoeld voor toeristen van heinde en verre, maar het laat ons en passant met frisse blik naar dit zo vertrouwde deel van Nederland kijken. Er staat ook voor mij nieuwe weetjes in. Berlewalde? Nooit van gehoord.

Luister onderstaand fragment waarin Sander een toelichting geeft op Berlewalde.

Onze tochtjes worden weer reizen.

Hilbers raadpleegde tal van lokale deskundigen, onder wie Michel Groothedde (archeologie) en Kim Lotterman (flora). Het leidde tot een zakelijk boek – dat kan niet anders, met zoveel info – dat desondanks met liefde geschreven is, en vooral: zeer uitnodigend.

“Vogelaars bezoeken de Achterhoek slechts sporadisch. Dat is eigenlijk best gek. Stel je eens voor: een mooie dag in april met zwarte specht, middelste bonte specht, kleine bonte specht, grutto, Chileense flamingo, ijsvogel, ooievaar, oehoe, appelvink, bonte vliegenvanger, gekraagde roodstaart, ijsvogel en grote gele kwikstaart. Wie wil dat nou niet?”

Het moet uit puur enthousiasme zijn dat de auteur de ijsvogel, die spectaculaire gevleugelde groenblauwe flits, in deze opsomming twee keer voorbij laat komen.

Dirk Hilbers: Achterhoek en Liemers. De Natuurgids. Uitgeverij KNNV

Sander Grootendorst
Tips:
sandergrootendorstleest@gmail.com

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant