Column Karin van der Velden: Ooit geëerd, nu verketterd

Wie een beetje kennis heeft van geschiedenis, weet dat de eerste mensen op aarde jagers en verzamelaars waren. Om te zorgen dat hun gezinnen voldoende eten hadden, was jagen een dagtaak. Vrouwen verzamelden bessen, kruiden en andere eetbare planten. Toen ontdekten die jagers dat ze de dieren ook tam konden maken. Er werd begonnen met het houden en fokken van runderen, geiten en kippen. Vrouwen verbouwden op het erf fruit en groenten. De gezinnen voorzagen nog steeds in hun eigen levensbehoeften. Ze hadden nu wel een dak boven hun hoofd. We noemden de mensen die dit bedachten ‘boeren’.

Langzamerhand ontstonden andere beroepen. Er kwamen mensen die meubels maakten of gereedschappen. Mandenvlechters, pottenbakkers, wevers. Nog steeds mensen met ‘praktische beroepen’. Pas later kwamen er onderwijzers, notarissen en burgemeesters. Het zou nog eeuwen duren voor er politici kwamen die wetten bedachten.

Al die mensen in andere beroepen hadden geen tijd meer om zelf voor hun voedsel te zorgen. Ze waren daarvoor afhankelijk van jagers en van boeren. In de loop van de tijd kwamen er daarvan steeds minder. Van mensen in andere beroepen kwamen er meer. De boeren moesten meer produceren. Jagers en boeren waren belangrijk, ze werden geëerd. Zonder jagers en boeren geen eten, dat wist ooit iedereen. In de hongerwinter van 1944 werd het nog eens pijnlijk duidelijk hoe die mensen in andere beroepen afhankelijk waren van boeren. Massaal trokken stedelingen naar het platteland, om bij de boeren te bedelen om eten. “Dat nooit meer!”, zeiden de politici. Na de oorlog werden boeren gedwongen tot schaalvergroting. Groter groeien en meer produceren. De kleine boer, die op biologische wijze veeteelt en akkerbouw bedreef, was gedoemd te verdwijnen. Niet belangrijk genoeg.

Hoe belangrijk deze leveranciers van ons dagelijks voedsel zijn, schijnt nu vergeten. Jagers zijn al lang verworden tot nare mensen met als hobby het vermoorden van dieren. Boeren worden verketterd als stikstofuitstotende profiteurs, die ons klimaat verpesten. Boeren moeten stoppen met hun bedrijf vinden mensen in andere beroepen. “Een dak boven ons hoofd is belangrijker.”

Wereldwijd wordt nog steeds honger geleden, de productie van voedsel kan dus niet omlaag. Dat betekent dat er in het buitenland meer boerderijen gebouwd zullen worden. In landen die de stikstofregels niet zo streng hanteren. En in landen waar het dierenwelzijn minder belangrijk is. Als Nederland maar het braafste jongetje van de klas kan zijn. Vooruitgang noemen we dat.