Harmonie

Harmonie

Ome Jan ‘zat bij de muziek’. Kunstmin was de naam van het harmonieorkest waarin hij eerste klarinet speelde. Op zon- en feestdagen marcheerde hij met de fanfare door de straten van Gorssel. Het tromgeroffel, de vrolijk schetterende blaasmuziek, de fraaie uniformen en de capriolen van de tambour-maître maakten op mij als kind grote indruk (’Dat wil ik later ook’). Gorssel kende in die tijd - jaren zestig en zeventig - zelfs twee orkesten want naast Kunstmin was ook de christelijke De Harmonie actief. Het boterde niet tussen die twee, de rivaliteit was groot. Af en toe ving ik wel eens wat op over het doen en laten van ‘die christelijken’ en dat was zelden positief. Maar het verenigingsleven bloeide als nooit tevoren en de orkesten waren van grote betekenis voor het dorp. Door twee gebeurtenissen belandde ik onlangs in de wereld van de blaasmuziek. Eerst bij een uitvoering van Muziekvereniging Volharding in Beek en daarna door een interview met de voorzitter en de dirigent van Symfonisch Blaasorkest Gaanderen. Met de concerten van Kunstmin en mijn oom nog in gedachten - bewerkingen van klassieke ouvertures en marsen - kwam ik bij Volharding in een compleet andere wereld. Lichtvoetig, speels, vrolijk, vol variatie, dat soort typeringen was van toepassing op uitvoering en repertoire (met diverse bekende popsongs) van het orkest. Het thema Dance werd visueel vormgegeven door leden van een dansschool, spectaculaire breakdancers en half ontklede paaldanseressen. Tja, in vijftig jaar kan er veel veranderen. Ook bij het Symfonisch Blaasorkest Gaanderen (voorheen Harmonie Gaanderen) worden regelmatig alle registers opengetrokken. Concerten met bekende Nederlanders worden afgewisseld met thema-avonden en projecten voor jongeren, zoals optredens met deejays. Ze doen er van alles aan om publiek te trekken want je treedt natuurlijk liever voor 600 dan voor 50 man op. In Gaanderen lukt dat goed, elders ligt dat een stuk moeilijker. Volgens Wim Papperse, voorzitter van dit orkest, is harmonie een beladen woord. Het wordt door buitenstaanders vaak geassocieerd met marsmuziek en hoempa. Dat oubollige karakter - soms nog eens benadrukt op de tv - is volgens hem volkomen ten onrechte. Harmonieorkesten komen tegenwoordig met hele andere muziek voor de dag, repertoire is zeer divers (van Bach tot Coldplay), de kwaliteit vaak hoog. Dirigent Joop Boerstoel beaamt dat. Sommige ensembles doen volgens hem niet onder voor een symfonieorkest. Maar ook Boerstoel weet als geen ander dat veel orkesten het niet makkelijk hebben. Vooral in steden. Ze zijn weinig zichtbaar, er is veel concurrentie van andere disciplines. Als voorbeeld noemt hij Enschede en omgeving. Er waren daar ooit twaalf harmonie-orkesten, nu zijn er nog vijf. In dorpen is de situatie beter. Daar is vaak een grote kern van muzikanten, zoals in Dinxperlo en Gaanderen, waar een trouw publiek is en dat betekent volle zalen. Dat laatste zou Ome Jan - hij is niet meer onder ons - goed gedaan hebben. Hij heeft de teloorgang van zijn Kunstmin nog meegemaakt, het orkest werd in 2015 opgeheven. Dat ging hem zeer aan het hart.

,

,