Een woord op zich kan niet verkeerd zijn

Een woord op zich kan niet verkeerd zijn

Dat een Britse uitgever woorden in de boeken van Roald Dahl veranderde, leidde tot veel ophef. Het jongetje uit Sjakie en de chocoladefabriek, dat alleen maar aan snoepen en eten denkt, mag niet meer dik worden genoemd, maar is voortaan enorm en mevrouw Griezel is niet meer lelijk. En dat terwijl Roald Dahl juist schrijft dat je met een knobbelneus, onderkin, scheve mond en konijnentanden mooi bent, als je gedachten maar niet lelijk zijn.

Een woord op zich kan niet verkeerd zijn, de intentie waarmee een woord wordt uitgesproken natuurlijk wel. Het woord nikker betekent van oorsprong watergeest. Als je het gebruikt om mensen met een donkere huidskleur uit te schelden is dat fout, het woord nikker blijft gewoon een woord.

Als je iemand niet meer dik noemt, blijft het feit dat iemand dik is. Ga je het woord enorm gebruiken om aan te geven dat iemand te zwaar is, dan zal ook dat woord een nare bijklank krijgen. Dat we schoonmaaksters interieurverzorgsters gingen noemen veranderde de werkzaamheden niet en het had ook geen invloed op het loon. Om racisme en discriminatie te beperken zijn al heel vaak nieuwe woorden bedacht en andere woorden uitgebannen. Maar dat we mensen met een migratieachtergrond geen allochtonen of buitenlanders meer noemen heeft er niet voor gezorgd dat de discussie over ‘gelukszoekers’ is getemperd. 

In Didam hebben veel mensen een bijnaam. Het is ook een manier om mensen uit elkaar te houden als er veel zijn met dezelfde achternaam. Alle nazaten van Bernhard Peters zijn er trots op om Naatje genoemd te worden. De bijnamen werden vaak gebruikt om verschillende families uit elkaar te houden. Mijn moeder is een echte Zevenaarse. Zij en haar broers en zussen hadden ook een bijnaam. Dat mensen zeiden dat ze er een was van ‘De Rooie van Arends’, maakte haar bepaald niet trots of blij. Rood haar is nog steeds zeldzaam en kinderen vinden het nou eenmaal niet zo leuk als ze anders zijn. En dat terwijl rood eigenlijk een schoonheidsideaal is. Er zijn veel vrouwen die hun haar rood verven.

Op de lagere school noemden een paar kinderen mij Veldmuis, als verbastering van mijn achternaam. Het was grappig bedoeld, maar ik vond het vreselijk. Dat had vooral met mijn eigen gevoel te maken, want zo’n veldmuisje ziet er best schattig en lekker uit. Onze pleeghond Tracy vond dat ook, vorige week slikte ze nog een dood exemplaar met huid en haar in. In één hap weg. Bij het zien van het veldmuisje, moest ik weer even aan vroeger denken.