Verwondering

Op de Facebookpagina ‘Achterhoek in beeld’ stonden vorige week prachtige foto’s van de lindebomen die op de wal rondom het kasteel in ‘s-Heerenberg staan. Die bomen zijn vanbinnen helemaal hol. Bernadette Willemsen vroeg zich af hoe het kan dat ze elk jaar nog volledig in het blad komen. Als mijn man en ik over de wal lopen, blijven we altijd even bij de bomen staan en verbazen we ons er ook over. Volgens Karel komt het omdat de sapstromen intact blijven. Bernadette zegt: “De natuur blijft je verwonderen.” Dat gevoel hebben wij ook vaak. 

Zelfs na heftige bosbranden heeft de natuur een zelfherstellend vermogen. Zaden blijven in de grond bewaard en groeien weer uit tot bomen en struiken. Omdat as kalk en andere mineralen bevat, zorgt het verbrande hout zelfs voor een vruchtbare bodem. In Californië zag ik ooit sequoia’s. Immens grote bomen van duizenden jaren oud, die kleinere bosbranden zelfs kunnen overleven. 

Aan de andere kant zien we de laatste jaren het aantal zieke bomen toenemen. Iepenziekte, essentaksterfte en de letterzetter zorgen voor kaalslag in de Nederlandse bossen. In de Plantage, achter de wal rondom het kasteel moesten een paar jaar geleden meer dan honderd bomen gekapt worden. Zomerstormen knakken bomen die vol in het blad staan, alsof het luciferhoutjes zijn.

De natuur is dus ook wreed. Terwijl oude mensen vinden dat hun leven voltooid is, worden jonge mensen ernstig ziek of uit het leven weggerukt door ongevallen. In de straat waar ik opgroeide woonde een oud mannetje. Hij gaf ons vaak kleffe dropjes, die al even in z’n broekzak zaten. Mijn zus en ik mochten de dropjes aanpakken en thuis ruilen voor een fris en schoon snoepje. De laatste jaren van zijn leven zag de man zoveel mensen om zich heen wegvallen. Jonge mensen ook. In de bloei van hun leven. Hij verzuchtte dan: “Waarom hebben ze mij niet gehaald?”

Intussen worden in verre landen ernstige oorlogen gevoerd, sterven dappere militairen en onschuldige slachtoffers in een strijd waar zij niet om hebben gevraagd. De oorlog maakt geen onderscheid tussen oude mensen en kleine kinderen. Het is een oorlog die wordt gevoerd door oude mannen die geen enkele twijfel hebben over de rechtvaardigheid ervan. Zij willen macht of zijn ervan overtuigd dat anderen in de verkeerde God geloven. Dat is nog het meest waanzinnige. Denken dat je een rechtstreeks lijntje hebt met een almachtige die wil dat jij uit naam van het geloof gaat moorden. Terwijl geloven juist betekent dat je het niet zeker weet. Ook de mens blijft je verwonderen, maar niet altijd door schoonheid.