In Kirgizie werkte Indira Liebers als cardioloog. In Nederland lukt het nog niet om vrijwilligerswerk te vinden. (Foto: Karin van der Velden)
'In Kirgizië redde ik mensenlevens, hier doe ik niets'
's-HEERENBERG - Voor de liefde kwam ze naar Nederland. Ze liet een succesvolle carrière als cardioloog achter en hoopte dat ze zich met al haar kennis in haar nieuwe land nuttig kon maken. Maar het pakte anders uit. Indira Liebers doet de hele dag niets. Zelfs als vrijwilliger is ze niet welkom.
Door Karin van der Velden
Haar jeugd in Kirgizië was onbezorgd. Ze speelde met buurtkinderen; hoelahoep, touwtjespringen en verstoppertje. Kirgizië is een prachtig land in Centraal Azië, vier keer zo groot als Nederland en zes miljoen inwoners, een derde van Nederland. 75 procent van het land bestaat uit bergen, en er is een groot meer: "Vanuit het water kijk je zo op de bergen, waar eeuwige sneeuw ligt."
Vóór corona bezochten toeristen uit verschillende landen Kirgizië.
Schoon
De eerste keer dat Indira naar Nederland kwam, viel het haar op dat het zo schoon is: "De straten zijn schoon en overal prachtig verlicht. Het deed me een beetje aan Japan denken, waar ik twee keer was. Een keer voor een training en een keer op bezoek bij mijn zus. Alleen zijn de mensen hier lang en hebben ze blauwe ogen."
Een ander verschil is dat Nederlanders individualistischer zijn, in Kirgizië zijn families over het algemeen hechter. Oudere mensen blijven thuis wonen bij de kinderen.
Openbaar vervoer
"Je hebt hier wel een rijbewijs nodig, in Bishkek en Moskou kon ik gemakkelijk met het openbaar vervoer reizen. Het openbaar vervoer in Nederland is duur. In Bishkek betaal ik tien cent voor een afstand van 's-Heerenberg naar Doetinchem. Dat kost in Nederland vier euro. Voor dat bedrag kan ik in Kirgizië driehonderd kilometer reizen."
Hartbewaking
Na de middelbare school volgde de studie algemene geneeskunde, gevolgd door de specialisatie cardiologie. Indira kreeg werk in het ziekenhuis in Bishkek. Op de afdeling CCU (hartbewaking) kwamen mensen met acute hartproblemen binnen. Ze moest er snel een diagnose stellen en was trots als door haar handelen een mensen leven was gered. Een paar jaar later vertrok ze naar Moskou om haar proefschrift te schrijven. Daarnaast bleef ze studeren en werkte ze daar als cardioloog.
'Mama,
je spreekt
onduidelijk'
Via internet leerde Indira Edgar Liebers kennen. Ze ontmoetten elkaar een paar keer in Amsterdam en hij vloog naar Moskou: "Toen heeft hij mij ten huwelijk gevraagd en ik heb ja gezegd. Edgar vroeg of ik in Nederland wilde komen wonen en dat deed ik. Ik verwachtte dat ik in Nederland wel zou kunnen werken."
Nederlands leren
Indira en Edgar hadden allebei een zoon uit een eerder huwelijk en ze kregen samen een dochter, die nu 10 is, en een zoon, nu 7 jaar. "Mijn zoon zegt weleens: 'Mama, je spreekt onduidelijk'. Hij helpt mij nu met het Nederlands, want je leert het vooral door het veel te doen."
Die taalbarrière bleek een groot probleem te zijn bij het opbouwen van een toekomst. "Nederlands is een moeilijke taal als je uit Centraal Azië komt. Ik ben geen vluchteling, ik ben voor de liefde hier gekomen. Mijn man is verantwoordelijk voor mij en we moeten zelf onze weg vinden. Voor statushouders zijn er allerlei programma's die ze kunnen volgen."
Indira leerde Nederlands, maar ook veel over onze cultuur. op het Graafschap College. In de klas zaten mensen uit zestien verschillende landen. Westers en niet-westers: "We hadden het samen ook heel gezellig."
Taalmaatje
Indira ging in 's-Heerenberg naar het Taalhuis en kreeg via Welcom een Taalmaatje. Door corona kwam dat allemaal stil te liggen. "Gelukkig start het nu langzaam op, het gaat nog steeds één-op-één, terwijl we eerst met een groep bij elkaar kwamen."
Als Indira praat, hoor je een enorm accent. Maar wat ook opvalt aan haar taalgebruik, is dat ze een ontwikkelde vrouw is. Af en toe gebruikt ze een Duits woord, want Indira liep negen maanden stage in een Duits ziekenhuis. In Nederland en Duitsland hebben de ziekenhuizen meer middelen. Meer soorten medicijnen en meer apparatuur.
"In Duitsland konden we meteen een coronairangiografie (met een katheter en contrastvloeistof de kransslagaders van het hart in kaart brengen) doen en een stent zetten. Dat kende ik in Kirgizië niet."
Weggestuurd als vrijwilliger
Het maakt Indira verdrietig dat ze hier geen werk krijgt: "Overal in de zorg zijn tekorten en toch word ik niet aangenomen. Natuurlijk snap ik wel dat de taal belangrijk is, als arts moet je goed begrijpen wat een patiënt vertelt. Soms schaam ik me, als ik mensen uit Kirgizië spreek en ze moet vertellen dat ik hier helemaal niets doe. Ik kan ook niet terug, want mijn kinderen zijn hier opgegroeid. Mijn oudste zoon is 20, hij woont in Kirgizië en studeert daar medicijnen. Als cardioloog maakte ik hele lange dagen. Ik ben geen huisvrouw, ik heb altijd gewerkt. Dan is het wel een teleurstelling dat het hier niet lukt."
'Ik wilde
een praatje
maken en
een spelletje
doen met
bewoners,
maar werd
na drie keer
weggestuurd'
"Overal in de zorg zijn tekorten en toch word ik niet aangenomen. Als ik solliciteer als magazijnmedewerker word ik ook niet aangenomen zodra ze op mijn cv zien dat ik cardioloog ben. Vaker nog krijg ik niet eens een reactie. Vijf jaar geleden wilde ik in Gertrudis vrijwilligerswerk doen. Een spelletje doen, een praatje maken met de bewoners. Ik ben een mensenmens en zorg graag voor anderen."
Indira breekt als ze terugdenkt aan het verdriet van toen. "Na drie keer werd ik weggestuurd. Ik moest eerst maar beter Nederlands leren. De bewoners snapten het niet en vroegen me hoe ik nu mijn Nederlands zou gaan verbeteren."