Oudste geschiedenisboek van Gelderland komt thuis

28 oktober 2021, 14:00

's-HEERENBERG - 'Kracht van Kronieken. Het oudste geschiedenisboek van Gelderland komt thuis'. De expositie is nog te bekijken tot en met 14 november in kasteel Huis Bergh in 's-Heerenberg.

In 2017 kocht Kasteel Huis Bergh een uitzonderlijk handschrift met een imposante verzameling geïllustreerde kronieken, of geschiedverhalen. Elke afzonderlijke kroniek is voorzien van een gekleurde tekening. Helemaal voorin het handschrift staat het wapen dat Willem II van den Bergh sinds 1442 voerde. Het lijkt er dus op dat het boek al vroeg na zijn ontstaan, kort vóór 1460, in diens handen was. Misschien was hij zelfs de opdrachtgever. Met de aankoop keert het boek weer terug naar huis, zo zou je kunnen zeggen.
Het handschrift staat centraal in de tentoonstelling ‘Kracht van kronieken, het oudste geschiedenisboek van Gelderland komt thuis’. Behalve de artistieke rijkdom van de regio Gelre geeft de tentoonstelling de bezoeker een kijkje in de politieke verhoudingen en machtsconflicten in Gelre aan het einde van de 15de eeuw, met bijzondere aandacht voor de heer van Bergh.
Er worden 15de-eeuwse documenten uit het rijke huisarchief van Huis Bergh getoond.

Experts
Bij de tentoonstelling verschijnt een publicatie waarin experts de resultaten presenteren van hun onderzoek naar verschillende aspecten van het laatmiddeleeuwse boek.
De kronieken geeft de bestaande machtsverhoudingen en politieke standpunten van die tijd weer. Het boek opent met de geschiedenis van diegenen aan wie de meeste invloed werd toegekend: de pausen. Daarna volgen de kronieken van de bisdommen Keulen, Luik, Münster en Utrecht en de regio's Gelre, Holland, Brabant, Mark en Kleef.
De tentoonstelling is extra interessant voor bezoekers uit het Nederlands-Duits grensgebied.
De kronieken die in het handschrift zijn opgenomen overschrijven de grenzen van het huidige Nederland. Zo bevat het handschrift een kroniek van het bisdom Münster en een kroniek van Kleef. Er zijn daarnaast prachtige kunstwerken te zien uit het Nederrijngebied zoals de Rijnlandse historiebijbel uit de Staatsbibliotheek Berlijn en beelden van makers uit Kleef.
De Cronijck van Gelre neemt de meest prominente plaats in. Dit is tevens de oudst bekende kroniek van het hertogdom Gelre, en dus bijzonder. Hier wordt een begin gemaakt met de geschiedschrijving van Gelre, voorloper van de huidige provincie Gelderland.
Willem II, bijgenaamd ‘de Rijke’, heer van Bergh, onderhield nauwe contacten met de heren in de buurt en met de grotere spelers op het politieke toneel. In 1424 werd Willem raadsheer van de hertog. De Duitse keizer verhief zijn zoon Oswald van den Bergh in 1486 zelfs tot Rijksgraaf.