V.l.n.r. Jan van Halteren, Martin Som, Ruth Mijnen, Harry de Vries, Walter Gerritsen en Oscar van Leeuwen. Foto: Karin van der Velden
'Ze worden morgen gewoon weer op het werk verwacht'
DIDAM - Montferland neemt afscheid van vijf wethouders. De verkiezingen hebben een politieke aardverschuiving veroorzaakt, waardoor de oppositie van de vorige raadsperiode de meerderheid van stemmen heeft gekregen. Het lijkt niet waarschijnlijk dat de huidige wethouders in het college terugkeren.
Door Karin van der Velden
Terwijl afscheid genomen wordt van de wethouders, is de formatie van een nieuwe coalitie nog in volle gang. "Dat betekent dat ze morgenvroeg gewoon weer op het gemeentehuis worden verwacht", zegt burgemeester Harry de Vries. Acht maanden heeft hij met de wethouders samengewerkt. "Dat gebeurde met veel plezier, we hebben veel gelachen." De Vries zelf krijgt de lachers op zijn hand met vermakelijke verhalen over de wethouders.
Ruth Mijnen was de enige vrouwelijke wethouder. De Vries vertelt: "Als zij de vergaderkamer even verliet, gebruikten we de tijd om een mop te vertellen. Van heel veel moppen hebben we het einde nooit gehoord, omdat Ruth de kamer weer binnenkwam. Zo hield ze wel het niveau van de vergaderingen op peil. Zorg had haar hart, maar deze portefeuille was ook zwaar. Als er één portefeuille is waar iedereen een mening over heeft, dan is het Zorg wel. Bij sportverenigingen werd Ruth altijd met open armen ontvangen, ook als ze geen kunstgrasveld weggaf."
Ruth gaat de samenwerking met het college, de raad en de mensen in de gemeente en regio missen. Wat ze zeker niet zal missen is beeldvorming en sociale media. Ruth kijkt met plezier terug op de dorpsplannen, haar inzet voor sport en bewegen en leefbaarheid. En natuurlijk dat de brede school in 's-Heerenberg eindelijk vorm krijgt. Een bijzondere herinnering heeft ze aan de toespraak van opperrabbijn Jacobs na het opknappen van de joodse begraafplaats: "Hij legde verbanden tussen heden en verleden en benoemde dat democratie kwetsbaar is en hard werken: laten we daar zuinig op zijn."
De nestor van het college is Jan van Halteren. Hij is de op een na de oudste wethouder van Nederland en zit al bijna veertig jaar in de gemeentelijke politiek. De Vries vertelt dat Jan alles van Bergh en omgeving weet. Een grappige, heel recente herinnering is dat FC Bergh kampioen werd in de vierde klasse c: "Donderdagnacht kwam er om drie uur 's nachts bericht in de college-app: ik ben thuis. Daarom neemt Jan nu een spa rood."
Van Halteren vertelt dat hij vier jaar geleden al van plan was om te stoppen, maar hij werd alsnog wethouder toen Wim Sinderdinck ziek werd. Toen hij net benoemd was, kwam corona. Jan heeft veel steun gehad van collega's en medewerkers en heeft een oproep aan zijn opvolgers: "Wees zuinig op de mensen op het gemeentehuis."
Als De Vries iets moet vertellen over Walter Gerritsen, gaat het niet lukken om dat kort te houden, zo zegt hij: "Gedreven door boerenslimheid was Gerritsen een kanjer in het gemeentebestuur. Onze kamers grensden aan elkaar, we hebben veel gedeeld. We hebben vrienden gemaakt en meegemaakt dat mensen ons een vreselijk weekend toewensten. In de collegevergadering ging zijn telefoon en Walter was meteen weg. We zeiden: Dan zal er wel een kalf geboren zijn. Maar nee, het kalf was bijna verdronken en was net op tijd door Walter uit de put gehaald."
"Een Braziliaan die kan aarden in Braamt." De Vries vindt het bijzonder, maar hij weet ook te vertellen dat de in Brazilië geboren Oscar van Leeuwen niet op de fiets komt als het geen 20 graden is: "En dan nog heeft hij een dikke jas aan! Dat Braziliaanse zag ik ook terug toen Oscar vol grandeur bij Hart van Nederland vertelde over de bijzondere lantarenpalen in het centrum van Didam. Ofwel: de lantarenbomen. Oscar komt uit de wereld van de telecom. Met de gemeentelijke app die klaar staat om gelanceerd te worden, is de cirkel weer rond."
"Ik begon als Pippi Langkous, ik heb het nog nooit gedaan, dus denk wel dat ik het kan", vertelt Oscar. "Dan krijg je te maken met een organisatie die wat anders vindt, inwoners die wat vinden en een gemeenteraad die opmerkingen maakt. Uiteindelijk paste het wethouderschap mij als een grote warme jas."
"VVD'ers weten hoe ze het moeten uitgeven, maar Martin Som heeft in Montferland de zaak op orde gekregen. Sinds twee jaar zwarte cijfers, sinds acht maanden hele mooie zwarte cijfers." De Vries lacht erbij. "Martin staat ook bekend als Mr. Diem, lid van de schutterij, actief bij DVC'26. DVC zou dit weekend ook kampioen worden. Vergeleken met het appje van Jan duurde het lang voor er van Martin reactie kwam. Wat bleek: de wethouders hebben een aparte app: Groep zonder Harry."
"Ik heb lang in de raad gezeten", vertelt Som. "Dus ik dacht, ik weet wel hoe het gaat. Maar je bent als wethouder eerst wel even bezig om te leren, dingen waar je als raadslid minder zicht op hebt. Ik had een zware portefeuille. Dankzij een constructief college hebben we samen met de raad de financiën op de rit gekregen. Je hoort weleens: de gemeente heeft geld zat, maar het is geld van de inwoners!" Met de hoop dat er in de toekomst wat meer ruimte is, geeft Som wel een winstwaarschuwing. Als raadslid zal hij daar ook scherp op zijn.
Walter Gerritsen sluit de rij sprekers af. Hij bedankt zijn gezin en in het bijzonder zijn ouders, zijn 75-jarige vader, die ondanks zijn leeftijd op de melkveehouderij bleef werken, zodat Walter zich kon inzetten voor de politiek. Tenslotte laat hij zien hoe hij tegen besturen aankijkt. Een glazen, cilindervormige vaas wordt gevuld met een grote bal die de visie weergeeft: "Hoe moet de gemeente er over 20 jaar uitzien als het gaat om economie, ruimtelijke ordening?" Er komen kleinere ballen bij, die geven de strategie weer: "Strategie verbindt het nu met de toekomst. Zorgt dat je vizier goed staat en dat je visie uitgewerkt kan worden. Bij de gemeente kun je het vertalen in het beleid. Het meest zichtbare is de uitvoering. Het is ook het meeste werk. Kijk goed wat er gebeurt", zegt Gerritsen terwijl hij zand in de vaas strooit. "Je ziet alleen nog de buitenkant, dus alleen de uitvoering telt. Van de visie en strategie is nauwelijks nog wat te zien. Waar onze inwoners ons op afrekenen, dat is de uitvoering. Maar de volgorde is belangrijk. Als je eerst naar de uitvoering gaat, dan naar de strategie, dan past de visie niet meer. Als je als bestuurder zonder visie de koers uit wil zetten, ben je stuurloos." Tot slot pakt Gerritsen een glas wijn en giet het over het losse zand in de vaas. Hij adviseert: "Het kan nog zo laat worden, maar als je 's avonds laat samen nog dat glas wijn drinkt, zorgt dat voor verbinding."