Karin (l) en Sylke. "Natuurlijk was het afscheid wel even een verdrietig moment." Foto: Karin van der Velden
Je weet pas hoe het voelt, als het zover is
Parttime een pup leren socialiseren
Didam - Vrijdag 6 januari 2022 was het dan zover. Marlia Oosterhof, opleider van blindengeleidehonden, kwam Sylke halen voor de vervolgopleiding. Na vijftien maanden intensief samenleven en -werken, moesten Karel en ik afscheid nemen van een fantastisch hondje. Steeds als ik mensen vertelde dat Sylke blindengeleidehond zou worden, hoorde ik: “Maar dan moet je haar weer afstaan! Dat zou ik nooit kunnen.” Nu weet ik hoe het voelt.
Door Karin van der Velden
Ons avontuur begon eigenlijk al in 2019. Ik liep in Kilder over de kermis en kwam een hele groep mensen met hondjes in oranje hesjes tegen. Ik was meteen nieuwsgierig. Misschien zat er wel een verhaal in voor Montferland Journaal. Een interview met Pieter-Jan Blok en Elly de Kuiper van DCN Geleidehonden volgde. Ik werd meteen geraakt door de passie waarmee Elly, Pieter-Jan, de stagiaires en vrijwilligers de blindengeleidehondenschool in Kilder draaiend hielden. En ik hoorde tot mijn grote verrassing dat je parttime voor een toekomstige blindengeleidehond kunt zorgen.
Vanaf het moment dat ik op mezelf ging wonen, heb ik honden gehad. Rakker werd achttien, Dana en Eddie allebei vijftien. Mijn man Karel en ik hadden besloten dat er na Eddie geen nieuwe hond zou komen. Weer vijftien jaar voor een hond zorgen waar je altijd rekening mee moet houden, zagen we niet zitten. Met kleinkinderen die in Haarlem wonen en de mogelijkheid om onze tijd vrij in te delen, is een hond toch een hele verplichting. Als je een keer weg wilt, kan dat nooit spontaan, je moet steeds zorgen voor onderdak of tijd naar huis, omdat je de hond niet zolang alleen wilt laten.
In december 2020 moesten we onze Eddie laten inslapen. Dat de mogelijkheid bestond om parttime een pup te socialiseren, had ik nog steeds in gedachten. Toch duurde het tot medio 2021 voor het plan daadwerkelijk vorm kreeg. Ik mocht voor de krant opnieuw een kijkje nemen bij DCN en dat was een mooie gelegenheid om wat meer te vragen over het parttime gezinscoach zijn. Toen ik bij thuiskomst Karel vertelde dat ik dat graag wilde doen, stond hij niet meteen te springen van enthousiasme. Eerlijk gezegd heb ik hem er een beetje ingeluisd: “Dan hebben we zo’n pup een dagje en af en toe een nachtje in huis.” Het werd al snel bijna fulltime.
Voordat we een pup mee naar huis kregen, moesten we eerst samen komen praten. Karel zag het daarna nog steeds niet zo zitten: “Vooruit dan maar, maar het is jouw project. En weet waar je aan begint. Elly en Pieter-Jan zijn idealisten, maar ik moet nog maar zien of ze het gaan redden in die oude varkensboerderij.”
Op 8 oktober 2021 kwam Sylke bij ons in huis. Een Altdeutsche Hütehund Strobel, ik had er nog nooit van gehoord. Sylke was al vierenhalve maand oud. Het zindelijk maken, konden we daardoor grotendeels overslaan, ze moest alleen even de weg naar buiten leren kennen.
Er viel nog genoeg te leren. Netjes naast je lopen, zitten, liggen, wachten voor je oversteekt en niet eten aan de bank. De gebruikelijke dingen die je ook je ‘normale’ huishond leert. Maar we leerden ook dingen die een gewone hond niet hoeft te kennen. Zo oefenden we de touch. Daarbij moet de hond je hand aanraken, zodat je voelt dat hij er is. Meteen belonen en een brokje erin! Blindengeleidehonden moeten dingen kunnen aangeven zoals de stoeprand. Iemand die blind is, ziet een opstapje natuurlijk niet. Even wachten en door.
Wat ik me niet eens zo had gerealiseerd, is dat een blindengeleidehond in opleiding overal mee naar toe mag. Juist in de socialisatiefase is het belangrijk dat een hond aan veel prikkels wordt blootgesteld. Al snel ging Sylke mee als ik mensen ging interviewen, met het openbaar vervoer naar Utrecht voor vergaderingen en mee uit eten. Maar ook mee naar de dokter, de tandarts, de schoonheidsspecialiste, de kapper en het ziekenhuis. Wie weigert een blindengeleidehond toe te laten, discrimineert iemand met een beperking. Dat is wettelijk bepaald. Voor blindengeleidehonden in opleiding geldt dat nog niet, maar gelukkig begrijpt bijna iedereen dat zo’n hond ‘het vak’ al vroeg moet leren.
Pieter-Jan en Elly gaven daarvoor wel instructies mee. Je hond draagt bij zulke gelegenheden altijd het ‘werkhes’, waaruit blijkt dat ze in opleiding is. Met de naam DCN Geleidehonden erop, je bent dus ook een visitekaartje van de school. Je hond is schoon en droog als je ergens naar binnen gaat en snuffelt niet aan spullen. Dat was nog weleens lastig, Sylke houdt namelijk erg van zachte stofjes. Voor ik het in de gaten had, liep ze al eens met een knuffelbeest en jatte ze een pantoffel uit een rek. Als je met je pup ergens geweigerd wordt, ga je ook niet in discussie. Het overkwam ons een paar keer. Er was een keer een jong meisje die ons uit de winkel wilde sturen en toen ik de coronavaccinatie wilde halen, wist de man bij de deur niet dat ik wel met hulphond naar binnen mocht. In beide gevallen kwam er een leidinggevende bij en mochten we toch verder.
Wat ik me ook niet had gerealiseerd is, dat ik deel zou worden van de DCN-familie. Met zo’n vijftig gastgezinnen, cliënten en de mensen van de school delen we onze ervaringen in de Keukentafelapp. Dat is trouwens geen verplichting, maar ik vind het heel leuk om al die schattige puppyfoto’s te zien.
Door me te verplaatsen in mensen met een visuele beperking is mijn kijk op de wereld veranderd. Het valt me op hoeveel obstakels je onderweg tegenkomt. Auto’s die op de stoep parkeren, fietsen die dwars gestald worden. Een bestelauto met een grote zijspiegel waar je op hoofdhoogte langsloopt. Gelukkig leert een blindengeleidehond ook omhoog te kijken. En na oud en nieuw lagen er smeulende vuurwerkpakketten, waar je maar zo doorheen zou kunnen lopen.
Sylke leerde snel. Het was niet mijn taak om het haar aan te leren, maar ze bracht me op de stations in Utrecht en Arnhem steeds feilloos naar de lift. Mensen verbaasden zich erover hoe geduldig ze bleef als ze op mij moest wachten. Ze kwam mentaal en fysiek door de keuring. Best spannend hoor, want er worden hoge eisen gesteld. Heb ik dan een robot afgeleverd? Nee hoor, Sylke mag ook gewoon hond zijn. Rennen, spelen en knuffelen, het mag ook in de toekomst allemaal als ze niet aan het werk is. En een hond geniet van het werk samen met de baas. Een blindengeleidehond is een maatje door dik en dun, niet een stuk gereedschap dat iemand met een visuele beperking meer vrijheid geeft.
En Karel? Die heeft zich verbaasd over de ontwikkelingen bij DCN. Dat er elke keer als hij er kwam verbeteringen waren. De oude varkensstallen werden omgebouwd naar huiskamers voor de honden. Op het pleintje kunnen honden van verschillende leeftijden apart van elkaar spelen. Er kwam een parkeerplaats, onder andere met klinkers van ons oude terras. Er wat werd met Sylke geknuffeld, die twee waren stapelgek op elkaar. Dat er weer een nieuw hondje zou komen, was dan ook geen discussie.
Natuurlijk was het afscheid wel even een verdrietig moment. Zoals Pieter-Jan zegt: “Als het je niet raakt, heb je er niet je hele ziel en zaligheid ingestoken.” Dat Marlia zelf Sylke kwam halen en dat ik zag dat Sylke meteen vertrouwen had, maakte het wel makkelijker. ‘s Avonds kreeg ik al een foto, Sylke lag gezellig met een andere hond in opleiding in een mand. We gaan allebei verder, want inmiddels is Tracy bij ons. Een pupje van nog maar elf weken, die ik de komende zeventien maanden het vertrouwen mag geven voor de belangrijke taak die haar wacht.
Over Stichting DCN Geleidehonden
Stichting DCN Geleidehonden is een opleidingscentrum voor blindengeleidehonden en is gelegen in Kilder. Jaarlijks leidt Stichting DCN Geleidehonden blindengeleidehonden op om de mobiliteit van mensen met een visuele beperking te bevorderen. Om voldoende blindengeleidehonden te kunnen afleveren, worden er jaarlijks heel veel puppy's geboren op het centrum. Deze puppy's zoeken een fijn gastgezin waar ze kunnen opgroeien en de wereld kunnen verkennen. Gastgezinnen zijn essentieel voor het leggen van een goede basis, zodat Stichting DCN Geleidehonden alle tijd heeft om zich volledig te focussen op het trainen en het afronden van de opleiding van aspirant blindengeleidehonden. De gastgezinnen nemen voor een jaar lang de zorg en opvoeding van de pups op zich. Samen met het gastgezin gaat de pup op ontdekkingsreis, waar de pup leert omgaan met nieuwe situaties.
Stichting DCN Geleidehonden is continu op zoek naar nieuwe gastgezinnen die zich willen inzetten voor een aspirant geleidehond. Helpt u mee? Voor meer informatie kunt u contact zoeken via telefoon 0314-647934, via e-mail info@guidedog.nl of bezoek de website www.guidedog.nl.
.