Joris Brouwer: "Het systeem voorkomt dat containers overboord slaan." Foto: Karin van der Velden
En dan ben je landelijk in het nieuws
BEEK - Het verbaasde Joris Brouwer uit Beek zelf een beetje. Ineens werd zijn naam in het landelijk nieuws genoemd. Al enkele jaren werkt hij aan een systeem dat kapitein en bemanning van containerschepen waarschuwt voordat de lading gaat schuiven. De Harlingse rederij JR Shipping gaat het systeem nu als eerste uitproberen.
Door Karin van der Velden
"Eerst belde Omroep Fryslân en hun bericht werd later door de NOS opgepikt. Bij OP1 werd er ook nog even aandacht aan besteed." Joris vindt het leuk, maar dat het door hem bedachte systeem nu in de praktijk wordt uitgetest, verheugt hem nog meer. Nadat de ONE Apus eind 2020 in een storm 1816 volgeladen containers verloor, belde Michiel Gunsing gefrustreerd naar Joris. Voor Michiel en Joris als zelfstandigen begonnen, werkten ze samen bij MARIN, het Maritiem Research Instituut Nederland. "Het was de tweede keer in korte tijd dat zo'n ramp in het nieuws kwam, de MSC Zoe verloor begin 2019 in de Waddenzee 342 containers. We zagen in de veiligheidsrapporten de vraag ontstaan naar een methode waarmee je risico's op zo'n ramp kunt monitoren. Het gaat nu allemaal op gevoel. Je kunt nog zoveel ervaring hebben, maar dit kun je niet voorkomen op ervaring alleen. In een op het oog zelfde situatie kan het de ene keer goed gaan en een andere keer lazert alles je van boord. Dat kun je niet aanvoelen, daar moet je een systeem voor hebben."
Hoge kosten
"Containers die overboord slaan, vormen niet alleen een kostenpost door de goederen die verloren gaan en het gevaar voor het milieu", vertelt Joris. "Containers zijn vaak waterdicht en blijven drijven, dat levert acuut gevaar op voor het overige scheepvaartverkeer. Als ze zinken, trekken vissers hun netten eraan open. En dan is er nog de schade aan boord. Voor iedere container die in zee valt, liggen er ook containers op het schip, die niet makkelijk meer gelost kunnen worden. Schepen hebben na zo'n ramp soms maanden in de haven gelegen voor de lading van boord was. Normaal duurt het een paar minuten om een container te lossen, maar dan ben je ineens een dag bezig om een container weg te halen."
Milieuschade
De schade voor het milieu is enorm. Na de ramp met de MSC Zoe haalden milieuorganisaties in vier jaar tijd bijna 100.000 kilo afval uit de Waddenzee. Drie containers bevatten een schadelijke stof en een container was geladen met polystyreenkorrels die overal op het strand werden teruggevonden. Het is maar een deel van de lading diepvriezers, krukjes, kuipstoeltjes, speelgoed, fleecedekens, autobanden, auto-onderdelen, compressors, flatscreen-tv’s, schoenen, zeeppompjes, ledlampen, matrassen, stofzuigslangen en tuinmeubilair die in de Waddenzee belandde.
Bewegingen en krachten
Joris Brouwer heeft veel ervaring in de maritieme wereld. Sinds een aantal jaren werkt hij voor zichzelf. Kort gezegd, ontwikkelt hij systemen die bewegingen en krachten meten: "Als werktuigbouwkundige combineer ik wiskunde met fysica en programmeren. Een van mijn eerste projecten was het meten van beweging van paarden met sensoren op de hoeven. Hoe ontwikkelt een paard zich door de jaren heen en wat is het effect van hoefbeslag. Bij mensen corrigeren we voeten al langer, een paard kan niet praten en zal pijn bovendien verbergen."
Bij containerschepen worden de bewegingen van het schip met sensoren gemeten. Het onderzoek duurde enkele jaren. "We combineren de metingen met alles wat we weten van het schip en de lading. We weten precies welke container waar staat. Dat kunnen er wel 24.000 zijn, vergelijk dat maar even met 12.000 vrachtwagens. Als je de informatie combineert met metingen, kun je een waarschuwingssysteem ontwikkelen voor krachten die over de limiet gaan. Daarmee vang je de laatste 0,5 procent risico op. 99,5% van de berekeningen klopte nu ook al. Maar de zee is onvoorspelbaar, weersystemen zijn complex en het beladen van een schip is complex. Voor die uitzonderingsgevallen kan ons systeem je vertellen of het nog veilig is. De kapitein kan dan actie nemen. Meestal is dat het roer omgooien. Dat gaat ten koste van de kortste route en de tijd, maar houdt de lading aan boord."
Eerste schip uitgerust met sensoren
Toen het eerste idee er eenmaal was, gingen Joris en Michiel naar de Europort beurs in Rotterdam. Dat was in november 2021: "Zo'n vijftien startups kregen een kleine stand. Met een statafel, twee stoeltjes en een paar banners hebben we vier dagen op die beurs gestaan. Daar vonden we onze eerste klant. We werken met Nederlandse reders in de kustvaart om het systeem samen verder te ontwikkelen. We luisteren heel graag naar de kapitein en zijn bemanning. Er zijn nu meerdere investeerders die hun geld willen steken in dit project. Met JR Shipping hebben we in april 2022 een testvaart uitgevoerd via Rotterdam naar Helsinki en later in het jaar nog op en neer naar Göteborg. De schepen van JR Shipping vervoeren tussen de 500 en 1400 containers. De OOCL Rauma is het eerste schip dat het nieuwe systeem gaat gebruiken. Dat schip verloor in februari 2020 nog zeven containers in de Waddenzee. Waar we ook heel blij mee zijn, is dat de Waddenvereniging achter ons project staat."