De plek op de Hettenheuvel waar de RD steen ligt. Foto: PR

De plek op de Hettenheuvel waar de RD steen ligt. Foto: PR

Het Meetpunt van de Rijksdriehoeksmeting

Een belangrijk referentie-punt voor de landmeet-kunde

KILDER - De top van de Hettenheuvel is het hoogste punt van het Bergherbos. Daar ligt tevens een belangrijk referentiepunt voor de landmeetkunde. Dit punt is nu toegankelijk voor publiek. Om dit te vieren organiseert het Kadaster in samenwerking met Natuurmonumenten op zaterdag 17 juni van 10.00 tot 14.00 uur informatieve wandelingen voor jong en oud.

door Marlous Velthausz

Deelnemers volgen de route langs een viertal locaties in het Bergherbos. (Oud-)Medewerkers van het Kadaster vertellen en demonstreren hoe de landmetingen in het verleden werden én in het heden worden uitgevoerd. Boswachters van Natuurmonumenten vertellen over de natuur en geschiedenis van het gebied. 

Aanleiding 

Op de top van de Hettenheuvel in Zeddam stond eind 19e eeuw een tijdelijke toren met daaronder een steen van de Rijksdriehoeksmeting: een RD-steen. Deze toren diende als oriëntatiepunt voor het zogenaamde Rijksdriehoeksnet. Dit belangrijke punt in de Nederlandse kaartgeschiedenis is toegankelijk gemaakt, van een informatiebordje voorzien en gemarkeerd met drie rode beuken. 

RD-steen

Boven op de Hettenheuvel ligt een steen met daarin ‘RD’ gegraveerd. RD staat hierbij voor Rijksdriehoeksmeting. Deze granieten RD-steen werd gebruikt als meetpunt van de Rijksdriehoeksmeting. Om de precieze coördinaten van een RD-steen te kunnen bepalen, werd boven de steen tijdelijk een hoge houten meettoren gebouwd. Hierdoor konden landmeters boven de bomen uitkijken. Met een hoekmeetinstrument konden zij de richtingen meten naar omliggende hoge meetpunten, zoals kerktorens. Op basis van de gemeten hoeken konden de afstanden worden berekend. 

Het stelsel van de Rijksdriehoeksmeting (RD) is ons nationale coördinatensysteem dat bestaat uit een netwerk van 5.600 RD-punten verspreid over Nederland. Tegenwoordig zijn vooral actieve RD-punten in gebruik waar GPS-ontvangers satellietsignalen ontvangen en doorzenden. Het RD-stelsel is vandaag de dag nog steeds van belang en de basis voor nauwkeurige plaatsbepaling voor bijvoorbeeld de exacte bepaling van eigendomsgrenzen, landsgrenzen, locaties van kabels, leidingen en gebouwen. Het is ook de basis voor alle gebruik van kaartgegevens en huidige GPS-toepassingen. 

Unieke wandeltocht

Het start- en eindpunt is op de parkeerplaats van de Hettenheuvel, Zeddamseweg 5, 7035 DC te Kilder. Het is een tocht van ongeveer vijf kilometer en duurt anderhalf uur. De kosten zijn vanaf vijf euro voor volwassenen en voor kinderen is het gratis. Het is een pittige tocht met enkele klimmetjes. Honden zijn aangelijnd toegestaan.

Meer info en tickets vind je op de site van natuurmonumenten. Tik in de zoekbalk ‘Rijksdriehoeksmeting’. Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met rienyputmans@outlook.com. 

Een folder met informatie over het Rijksdriehoeksmetingsstelsel wordt uitgereikt bij de start van deze wandeling.