Afbeelding

Onlandse tijdingen | Een silo in Lochem

Opinie

Aan het nazomeren kwam een einde; vanaf de oceaan veegden wind en buien over het land bij zinkende temperaturen. Maar toen het even opklaarde besloot ik de trein naar Lochem te nemen om de silo te zien. 

De silo die bijna iedereen al eens zag, op een foto, in een krant. Zo’n foto zat ook in mijn hoofd, toen ik in Lochem uitstapte, op dat station in niemandsland. Met het oog op de dreigende wolkenlucht was ik bevreesd voor een lange wandeling langs het kanaal, want daar ergens bevond zich de bewuste silo en ik had er vanuit de trein al meerdere zien liggen - dit is een streek van agrarische coöperaties. 

Maar aan het silhouet herkende ik aan de overzijde van het station al de silo die ik zocht, ik moest er slechts het kanaal voor oversteken, zij het dat de brug een paar honderd meter verderop lag. Ik nam even het complex op dat tegenover me lag: de grote, moderne fabriek van Friesland Campina, met zijn skyline van torenhoge cilinders, als een stad op zich, een Manhattan van de melk. Daar voorbij bevond zich dus de oude silo, ik nam aan gebouwd voor graan, maar intussen allang bestemd voor veevoer, voor mais, aangepast aan wat de grond hier in hoofdzaak voortbracht. 

Dichterbij gekomen vroeg ik me af of hij nog in gebruik was; de laad- en losinstallatie langs het kanaal leek me wat roestig en door vuile ramen zag ik werkloze kettingen hangen. 

Maar nog had ik niet gezien waarvoor ik was gekomen. Daarvoor moest ik om de silo heen lopen, waar het terrein zich opende naar een braakliggend veld en een provisorische parkeerplaats. 

Daar zag ik voor het eerst die muurschildering, ruim vijftig meter hoog, de boer met wollen pet, de gehandschoende hand om een dubbele spade, de roodbonte koe met oormerk 0548, het landhuis en een hooiwagen op de achtergrond. Dit alles in een wonderlijk licht, een blauw-oranje gekleurd landschap, dat me in het geheel niet aan de Achterhoek deed denken maar veel meer aan Australië. 

Daar had ik deze silo-art voor het eerst gezien, in het gehucht van Brim in Victoria, in de dorre graanstreek van de Mallee. De in Canberra geboren kunstenaar Guido van Helten (we mogen Nederlandse voorouders vermoeden) schilderde daar in 2015 op een dertig meter hoge graansilo fotorealistische portretten van drie generaties boeren - U ziet ze op de foto. Ik passeerde die opvallende silo in 2019, het was de eerste in zijn soort. 

Maar hoe waaide die silokunst van oranje-rode outback over naar de groene Achterhoek? Ik vermoed dat boerin Suzanne Ruesink uit Aalten rond dezelfde tijd als ik door Victoria koerste en de silo’s in Brim zag. Zij was het die op haar eigen erf vorig jaar portretten op haar opslagsilo’s liet schilderen en zo iets aan het rollen bracht. 

Intussen begon het in Lochem te regenen. Ik haastte me, doornat al, terug naar het station. Een zwerm kraaien steeg op van een veld en ik dacht aan Van Gogh. 

Wim Boevink

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant