Van Koen Kampioen verschenen in de afgelopen twintig jaar ruim dertig titels en schrijver Fred Diks uit Hengelo denkt voorlopig niet aan stoppen: ‘Schrijven is mijn lust en mijn leven’. Foto: Luuk Stam
Van Koen Kampioen verschenen in de afgelopen twintig jaar ruim dertig titels en schrijver Fred Diks uit Hengelo denkt voorlopig niet aan stoppen: ‘Schrijven is mijn lust en mijn leven’. Foto: Luuk Stam

‘Nooit voorzien dat Koen Kampioen zo’n vlucht zou nemen’

Cultuur

De kinderboekenserie Koen Kampioen van de Hengelose schrijver Fred Diks bestaat twintig jaar

Door Luuk Stam

HENGELO – Meer dan 800.000 verkochte boeken, ruim dertig titels, luisterboeken, speciale boeken voor kinderen met dyslexie, brailleboeken en een televisieserie die nog altijd in Nederland, België, Duitsland, Zweden, Kroatië, Slovenië én Finland op televisie te zien is. Dat Koen Kampioen in twintig jaar tijd zou uitgroeien tot een enorm succesvolle kinderboekenserie had niemand in 2003 kunnen voorspellen, ook schrijver Fred Diks niet. De Hengeloër was schoolmeester op basisschool De Leer in zijn thuisdorp, een kinderboek schrijven was een droom. “Mijn idee was: als ik ooit één boek kan schrijven om later aan mijn kleinkinderen te kunnen laten zien, dan zou ik al heel trots zijn”, blikt hij terug.

Het bleef niet bij één boek. In de twintig jaar dat Koen Kampioen nu bestaat, zijn er ruim dertig titels verschenen, er is een serie voor jonge kinderen (7-plus) en voor de wat oudere kinderen (9-plus). Diks laat de jonge voetbalheld nog altijd nieuwe avonturen beleven, komend weekend presenteert de schrijver bij kinderboekenwinkel Meester Mokka in Doetinchem zijn nieuwe boek in de serie 7-plus: Koen Kampioen: De held van het veld. Daarmee houdt het niet op, verzekert de 67-jarige Diks, die in totaal zo’n tachtig kinderboeken schreef en ook werkt als sportverslaggever voor De Gelderlander: “Schrijven is mijn lust en mijn leven, ik krijg er zoveel energie van.”

Laagdrempelig
De Hengelose schrijver trekt al jaren door heel het land om lezingen te geven op scholen, ook om het belang van lezen voor kinderen te benadrukken. Al is hij vrijwel overal waar hij komt toch eerst en vooral de schrijver van Koen Kampioen. Wat is volgens hem de verklaring van het succes? “De verhalen zijn heel laagdrempelig, iedereen kan er plezier aan beleven”, stelt Diks. “Ook veel kinderen die bijna nooit lezen, vinden dit wél leuk, want het gaat over voetbal, hun hobby. En wat ik ook heel veel hoor: de maatschappelijke thema’s die erin terugkomen, spreken aan. Het draait in de verhalen om veel meer dan alleen een voetbalwedstrijd winnen, scoren of kampioen worden.” 

Zo krijgen Koen en zijn teamgenoten Niels, Renske, Aukje, Gijs en Tarkan met allerlei zaken te maken die veel kinderen ook in hun eigen leven tegenkomen. De verhalen gaan bijvoorbeeld over problemen op school of op de voetbalclub, over ruzies in de vriendengroep, over ouders die gaan scheiden of over pesten. “Ik probeer het altijd zo te schrijven dat de lezer denkt: dit komt nóóit meer goed!”, vertelt Diks. “Dat maakt het spannend, dan blijft het leuk om te lezen. En natuurlijk worden die problemen uiteindelijk opgelost. Daarbij is Koen Kampioen geen speler die elke wedstrijd wint. Eerder een gemiddelde voetballer, die ook weleens kansen mist en wedstrijden verliest. Heel veel kinderen kunnen zich identificeren met de hoofdrolspelers. En door de leeftijdsseries kunnen ze met Koen Kampioen meegroeien.”

Uitgeverij
Waar de Koen Kampioen-sneltrein nu al jaren voortraast, was uitgeverij Kluitman in 2003 niet direct enthousiast. De uitgever had leerkrachten van basisscholen de kans gegeven om een opzet voor een kinderboek te schrijven, een kans die Diks met beide handen had aangegrepen. Die droom had hij immers al jaren. De Hengeloër stuurde zijn eerste versie in onder de titel ‘Alle, het voetbalkanon’, vernoemd naar zijn zoon Alle. Die titel moest anders, vond de uitgever. Met het woord ‘Alle’ kon je te veel kanten op. ‘Kanon’ zou een woord met een te negatieve klank zijn. En was voetbal niet een te voordehand liggend onderwerp?

Diks was overtuigd van het hoofdonderwerp voetbal, maar ging wel op zoek naar een andere titel. Daarbij kreeg hij op school in Hengelo hulp van zijn collega juf Elles, zonder dat zij dat zelf ook maar enigszins in de gaten had. Zij vertelde over haar man Koen, die voetbalde bij Ulftse Boys. Diks vertelt over dat gesprek: “Elles zei: ‘Als het team van Koen zondag wint, dan zijn ze kampioen. Ik hoop zo dat mijn Koen kampioen wordt.’ Ik hoorde het haar zeggen en ik dacht: dat is het! Dat wordt de titel van mijn boek: Koen Kampioen!”

Uitdaging
Het boek kwam er. En het onderwerp voetbal bleek juist een schot in de roos, binnen enkele maanden waren er al 8.000 exemplaren verkocht. Diks kreeg de vraag om meer delen te schrijven, er ontstond een olievlek die alsmaar bleef groeien. Grote namen uit het Nederlandse voetbal werkten mee door een voorwoord te schrijven: Louis van Gaal, Erik ten Hag, Wesley Sneijder, Klaas-Jan Huntelaar, Arjen Robben, Wout Weghorst. Voor het nieuwste boek heeft international en Liverpool-speler Cody Gakpo het voorwoord voor zijn rekening genomen. 

Het doet de populariteit van Koen Kampioen alleen maar groeien. “Niemand heeft ooit kunnen voorzien dat het zo’n vlucht zou nemen”, stelt Diks. “En het blijft voor mij ook een uitdaging. Je moet iedere keer weer een prestatie neerzetten, weer het beste uit jezelf halen. Ik probeer zo te schrijven dat kinderen meteen in het verhaal getrokken worden. Dat dit na twintig jaar nog steeds lukt, daar ben ik heel blij om.” 

Diks kan er volop zijn creativiteit in kwijt. Zijn inspiratie haalt hij onder meer uit zijn werk als sportverslaggever, maar alles wat hij om zich heen ziet en hoort, kan terugkomen in zijn boeken. Zo las hij in de krant over LED-voetbal en wees een jongen tijdens een lezing hem op bubbelvoetbal, niet veel later maakte ook Koen Kampioen daar kennis mee. In het Koen Kampioen-boek dat dit najaar verschijnt, gaat Koen naar Terschelling, het Waddeneiland waar Diks vorige zomer een week lang lezingen gaf. En de jonge voetbalheld was in navolging van de schrijver ook al eens op Aruba. “Door Koen steeds weer nieuwe dingen te laten ontdekken, blijft het ook afwisselend en heel leuk”, stelt Diks.

Tekenworkshop
Op zaterdag 11 maart vanaf 15.00 uur wordt het jubileum van Koen Kampioen gevierd bij kinderboekenwinkel Meester Mokka in Doetinchem. Hier presenteert Diks het nieuwe boek Koen Kampioen: De held van het veld. Ook kunnen kinderen deze middag kosteloos deelnemen aan een Koen Kampioen-tekenworkshop onder leiding van tekenaars Ivan Lodde en Ilja Frins uit Maastricht. Zij illustreerden twintig jaar geleden de allereerste Koen Kampioen en doen dat nu nog steeds. “Prachtig tekeningen!”, zegt Diks. “En ik vind het heel mooi dat Ivan en Ilja er zaterdag bij zijn, want ook zij hebben destijds nooit gedacht dat het zo’n succes zou worden. We zijn hier met z’n allen heel trots op.” 

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant