Herrufst

Regen, wind, (natte) sneeuw, weinig licht en korte dagen: echt herfst. Op druilerige dagen vind ik een kop warme chocolademelk – het liefst met slagroom – heerlijk, helemaal als ik een heel eind gewandeld heb met Guus, onze hond. Scheutje rum in de chocolademelk en knorren maar! Een lekkere film op Netflix of een mooie documentaire op televisie vind ik ook niet erg trouwens, heerlijk knorren!

U zit waarschijnlijk niet te wachten op wat ik zoal fijn vind aan herfst, vandaar dat ik u daarmee verder niet zal belasten. Echter, het woord herfst is wél de moeite van het vermelden waard. Ik verwacht dat (nagenoeg) iedereen het woord herfst uitspreekt als herrufst. En dat is precies waar ik naartoe wil! In dezen is er sprake van een svarabhaktivocaal (práchtig woord): een uh-klank die in de spreektaal wordt ingevoegd tussen twee medeklinkers. Dit gebeurt om de uitspraak makkelijker te maken. Het gebeurt met heel veel woorden, zonder dat we het doorhebben. Veelgebruikte woorden zijn melk (melluk), erg (errug), film (fillum), markt (marrukt), kerk (kerruk), arm (arrum), help (hellup), wolf (wolluf) enzovoort.

Ook in de populaire (pornografische) Engelse afkorting milf (Mother I’d Like to Fuck – echt, ik verzin het niet… – ) wordt de svarabhaktivocaal gebruikt. De uitspraak is namelijk millef. Het betekent dat een vrouw van middelbare leeftijd seksueel aantrekkelijk wordt gevonden door jongere jongens. Hierbij is het nogal opmerkelijk (opmerrekelijk) dat dames van hooguit achter in de 20 beschouwd worden als ‘vrouwen van middelbare leeftijd’, maar dit terzijde.

Het woord svarabhaktivocaal stamt uit het Oudindisch. Svara betekent ‘klank’ en bhakti betekent ‘scheiding’. Het gaat dus om een scheiding in een woord door een klinker, een vocaal. In onze alledaagse spreektaal is het gebruik van dit fenomeen heel normaal. Niet bij alle medeklinkercombinaties doet de svarabhaktivocaal zich voor. Werruk, halluf en dorrup zijn wel gebruikelijk, maar mals wordt niet mallus en veld spreek je niet uit als vellud.

Dus: de herrufst die voorafgaat aan kersemus zorrugt voor een toenemende vraag naar warrume chocolademelluk, mooie fillums en misschien zelfs gezelschapsspelletjes op momenten dat je helemaal murref wordt van al die regen. Ik wens u allen fijne feestdagen toe!