Gedegen onderzoek naar bouw supermarkt in ‘s-Heerenberg-Oost

‘S-HEERENBERG - De Bongerd moet een kloppend hart worden van de wijk ‘s-Heerenberg Oost. Plannen daarvoor werden in januari gepresenteerd. Er loopt nu ook een breed onderzoek naar de behoefte aan het totale aantal vierkante meters supermarkt In Montferland. Een vervolg is het toedelen aan de supermarkten die graag willen uitbreiden. En willen ze eigenlijk allemaal.

Door Karin van der Velden

Wethouder Marije Eleveld, die de portefeuille ‘s-Heerenberg-Oost na haar komst kreeg toebedeeld, heeft zich inmiddels goed ingelezen: “Het idee is dat we naast een supermarkt een gezondheidscentrum en een plek voor kleinschalige, creatieve ambachten realiseren. De Bongerd is een versteende en verloederde wijk en we willen dat het gebied weer levendig worden. Dan moet je iets ontwikkelen dat duurzaam is. Hier past een plek waar mensen uit de buurt hun ambacht kunnen uitoefenen, zo’n biedt kansen voor makers en klanten. Dan moet je denken aan een meubelmaker of iemand die oude fietsen opknapt. Daar zou ook plek zijn voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De behoefte hieraan is groeiend. We willen dat samen met de ontwikkelaar verder onderzoeken. Als gemeente kunnen we heel veel willen, maar de eigenaren moeten er ook heil in zien. Het huidige pand heeft meerdere eigenaren, dat maakt het wel lastig.”

‘s-Heerenberg heeft met de Plus, Jumbo, Aldi en Lidl vier supermarkten. In het verleden was er in De Bongerd een Albert Heijn gevestigd, maar die is vertrokken. Uit onderzoek is naar voren gekomen dat vestiging van een extra supermarkt geen optie is. Marije: “Verplaatsing van een bestaande supermarkt is daarmee de enige optie. Het maximale vloeroppervlak van een nieuwe supermarkt is 1200 vierkante meter, anders zou de concurrentie voor andere supermarkten te groot zijn. Nu is de Plus het grootst, met 1117 m2, gevolgd door Jumbo met 1061 m2. Lidl, de supermarkt die graag wil verhuizen heeft nu 895 m2.

“Inwoners vragen zich af waarom het zo lang duurt, maar we moeten heel goed kijken hoe dit juridisch dichtgetimmerd worden. We zijn na de presentatie met inwoners in gesprek gegaan en we blijven ze ook nu goed op de hoogte houden. In het gesprek hebben we ook de knelpunten genoemd. Als de nieuwe supermarkt op gemeentegrond komt, hebben we te maken met het Didam Arrest. Als we particuliere grond gebruiken, is dat niet van toepassing. We kijken er met meerdere partijen heel goed naar. Daarom kost het ook tijd.”

“’s-Heerenberg-Oost is een woonwijk, verkeer en parkeren is daarom belangrijk, We willen grote verkeersstromen voorkomen. In ‘s-Heerenberg komen veel Duitsers, al gaan mensen uit ‘s-Heerenberg ook naar Duitsland voor hun boodschappen. Ook daarom is er een maximaal aantal vierkante meters voor een supermarkt bepaald. We willen niet dat omwonenden overlast ondervinden van het lossen en parkeren willen we graag uit het zicht. Dat zou op het dak kunnen. Het parkeerdek moet zo groen mogelijk worden ingericht. Sowieso willen we graag meer groen in ‘s-Heerenberg-Oost. Naast meer sociale cohesie en meer levendigheid, is dat een belangrijk punt.

“De wijk zal in fasen ontwikkeld worden. De plek waar de Galemaschool staat is pas beschikbaar als het nieuwe IKC klaar is, dus dat duurt nog even.”

Supermarkten in Didam
In Didam kwamen in 2016 de eerste plannen voor de bouw van twee supermarkten in de buurt van de plek waar het gemeentehuis ooit gevestigd was. De gemeente bedacht dat Supercoop en Aldi zich hier konden vestigen. Twee supermarkten met een verschillend prijsniveau kunnen elkaar versterken. En dicht bij het centrum, dan kunnen mensen ook nog even het centrum inlopen om te winkelen of een kopje koffie te drinken. De Supercoop komt op de plek van het oude gemeentehuis. Deze supermarkt zit in een oud pand dat na de verhuizing gesloopt kan worden, op die plek kan dan het pand voor Aldi worden gebouwd. De gemeente heeft het plan om het centrum in te krimpen, om leegstand te voorkomen. Daarom zou de Aldi naar het centrum moeten verhuizen. In het nieuwe plan wordt de naastgelegen Schoolstraat wordt breder en veiliger.

In 2019 werd het plan door de gemeenteraad goedgekeurd en door ontwikkelaar Groenstaete verder uitgewerkt. De bestemmingsplanherziening en de omgevingsvergunning werden herzien en begin 2021 ter inzage gelegd. Er kwamen vijf reacties en na aanpassing werd het plan gewijzigd vastgesteld. Enkele partijen tekenden beroep aan, maar de Raad van State verleende op 1 februari 2023, op een enkel detail na, goedkeuring.

Didam-arrest
Toch kon de bouw nog niet beginnen, want er loopt sinds 2018 ook een civiele procedure, aangespannen door Didam Have, de eigenaar van Albert Heijn. Deze supermarkt is nu buiten het centrum, in de Rozenstraat gevestigd, maar wil ook graag naar het centrum verhuizen. De gemeente wil dat niet, want het past niet in bovengenoemde plannen en het betekent dat er dan twee supermarkten in een hoog prijssegment vlakbij elkaar zitten. En Supercoop zit al heel lang in het centrum.

Er zijn al verschillende tussenuitspraken gedaan, maar op 26 november 2021 kwam er een uitspraak met grote gevolgen. In het ‘Didam-Arrest’ is bepaald dat gemeentes hun eigen grond niet mogen verkopen aan een ontwikkelaar naar keuze, als ze weten of verwachten dat er meer gegadigden zijn. Volgens het gelijkheidsbeginsel moet iedereen de kans hebben om die grond te kopen. Deze beslissing van de Raad van State, die met terugwerkende kracht is ingegaan, heeft overigens gevolgen voor alle gemeentes die in onderhandeling zijn over grond verkoop.

Montferland heeft zich niet bij de uitspraak neergelegd. De gemeente ging in cassatie bij de Hoge Raad, die moet bepalen wat de gevolgen zijn als de overheid in strijd handelt met de regels van het Didam-arrest. Dit proces is uitgesteld en de uitspraak wordt pas in het najaar verwacht.

Intussen is wel begonnen met de bouw van 15 starterswoningen op de aangrenzende locatie, daar waar de brandweerkazerne en gemeentewerf in het verleden gevestigd waren. Het voormalige postkantoor en de vroegere bibliotheek maken deel uit van het plan voor ontwikkeling van de supermarkten, dus daar kan nog niet gebouwd worden.